W czasach zimnej wojny, by wygrać z ZSRR, Amerykanie postawili na uczenie matematyki i fizyki. Dziś, Amerykańscy badacze zgarniają wszystkie naukowe Nagrody Nobla. W Polsce, tymczasem, toczy się dyskusja jak podnieść prestiż rodzimej nauki, przerywana najpopularniejszym w kraju zdaniem „nie lubię matematyki!”.

Książek nie wypada nie czytać. Do kina nie wypada nie chodzić, nie należy nie lubić teatru, nie znać nazwisk wieszczów. Za to popisywanie się matematycznym kalectwem jest zawsze na miejscu i zwykle odbywa się przy poklasku publiczności. Matematyczne nieudacznictwo w naszym kraju nie jest porażką. Bycie bezrobotnym (humanistą) też nie. Dlaczego nie uczymy się matematyki? Dlaczego nie lubimy tego przedmiotu? Zbyt trudny? Nie ma nauczycieli, potrafiących przekazać uczniom wiedzę nie upokarzając ich przy tablicy? Nie – napisanie rozprawki też jest niełatwe, a polski nie cieszy się powszechną niechęcią. Dodatkowo, jak kraj długi i szeroki istnieją belfrzy znający matematykę i skuteczne metody przekazywania umiejętności matematycznych. Wina nie leży więc po stronie pedagogów.

Przyczyną, dla której mamy narodową awersję do liczb jest pewność, że „to się nigdy nie przyda”. Fani tego twierdzenia kumulują się w klasach humanistycznych – wśród (o ironio!) potencjalnych socjologów, prawników, polonistów. Wszyscy zapominają, że prawnik jest logikiem (nie pisarzem!). Socjolog to analityk danych statystycznych, który musi umieć nimi manipulować, a nauczyciel polskiego musi wiedzieć jak obliczyć procentową frekwencję.

Matematyka to królowa nauk. Każdy koncept da się zapisać za pomocą liczb i symboli. Miłość, popęd seksualny, ideał urody – pojęcia, pozornie zarezerwowane dla poetów, mają wzór matematyczny. Najlepsze światowe uczelnie wymagają egzaminu z matematyki, choćby na podstawowym poziomie (w tym na prawo, socjologię, politologię, nawet na kier. lingwistyczne). Tam, inaczej niż u nas, umiejętności matematyczne utożsamia się z sukcesem na studiach i w dalszej karierze. I słusznie, bo najwięcej ofert pracy jest teraz dla umatematycznionych. Niestety (?), matematyka wymaga pracy, konsekwencji, uporządkowania, których często brakuje. Niechęć wynika z lenistwa?

Na liczby jesteśmy skazani– inwestując, oszczędzając, obliczając średnią ocen. To, że mamy z nimi problem nie jest przerażają- ce – tragedią jest to, że tego problemu nie chcemy rozwiązać. W końcu będziemy chcieli zapaść się pod ziemię – jak się państwo poczują, kiedy będą musieli własnemu potomkowi powiedzieć: nie potrafię obliczyć pola dwunastościanu?

Zuzanna Fimińska
przeciąg 1/64 2007